• 21/03/2022
• 1176

Geň galdyryjy ulaglar

Häzirki wagtda awtoulag pudagy çalt ösýär we 50-100 ýyldan bäri ýol ulaglarynyň nähili boljakdygy gaty gyzykly. Eýýäm şu gün awtoulaglar sürüjileri we awtoulag duralgalaryny aňsatlaşdyrýan datçikler, kameralar, datçikler we beýleki elektronikalar bilen asylýar. Bu tendensiýa, adamlara ýolagçy roluny galdyryp, awtoulaglara has köp gözegçilik edilýär. Häzirki wagtda haýsy modelleriň işlenip düzülýändigine we ýakyn wagtda adamlary we harytlary nämä göterjekdigine göz aýlalyň.

Einride T-Pod – Şwesiýanyň “Einride” kompaniýasynyň T-Pod awtoulagy, edil fantastiki blokbasterden gelen ýaly gaty üýtgeşik görünýär. Munuň ýaly stendi ýok we umuman konteýner ýaly bolup  görünýär, şonuň üçin “tigirlerde sowadyjy” oýnaýan lakamyny aldy. Elektrik ýük maşyny sürüjisiz işleýär, ýöne zerur bolsa, mysal üçin şäherde ýa-da ulag kyn bolan ýagdaýynda, uzakdan dolandyryş merkeziniň operatory gözegçiligi saklaýar. Häzirki wagtda T-Pod konsepsiýa tapgyryndan geçdi we köpçülikleýin önümçilige taýyn. Şwesiýada jemgyýetçilik ýollarynda sürmek üçin eýýäm zerur rugsatlary aldy.

Mersedes-Benz – geljekki awtobus;

Geljekki awtobus düşünjesinde, Mersedes -Benziň geljegiň awtobusyny nähili görýändigi barada düşünje berýär. Ulag, ýoluň ugrunda özbaşdak hereket edip bilýän, ýolagçylaryň alyp barýan we düşýän nokatlarynda duralgalary we gapylary açyp bilýän CityPilot ulgamy bilen enjamlaşdyrylandyr. Tehnologiýa daşky gurşawyň üç ölçegli suratyny alýan, päsgelçilikleri kesgitleýän, ulag signallaryny tanadýan we ýol belliklerini we belliklerini okaýan datçikler we radarlar esasynda işleýär, şeýle hem ýolagçylaryň hereketlerini yzarlaýan kabinadaky kameralar bardyr. Ulgam iň ýakyn santimetre çenli awtobusy dolandyrýar, ýöne şonda-da sürüjiniň gözegçiligi astynda işleýär. Geljekki awtobus, sürüjisiz awtobusyň ähli mümkinçiliklerini görkezip, 11 duralga bilen 30 minutlyk marşrut bilen işleýär.

Kontinental CubE– geljekdäki taksiniň nähili boljakdygyny Kontinental pilotsyz uçary kesgitläp biler. Bu birnäçe adamy gatnatmak we sürüjisiz özbaşdak işlemek üçin niýetlenen kiçijik awtobus. Ykjam format, gatnawy şäher gurşawyna doly laýyklaşdyrýar we köçelerde hereket etmegi aňsatlaşdyrýar. CubE dolandyryş ulgamy daş-töweregi okamak, pilotsyz uçaryň ýerleşýän ýerini kesgitlemek we möhüm ýagdaýlaryň öňüni almak üçin kameralary, radar datçiklerini we lazer datçiklerini ulanýar.
Düşünjä görä, gatnawy programma arkaly çagyryp bolýar we syýahat edýärkä, smartfondaky ornuny yzarlaýar. Şeýle hem, programma elýeterli syýahatlar barada maglumatlary görkezýär we diagramma görnüşinde awtoulag habarnamalaryny görkezýär.

Aýşa BEGMYRADOWA,

Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar
we informatika institutynyň öwreniji mugallymy

Çeşme: https://ashgabat.in/2022/03/11/gen-galdyryjy-ulaglar/