Maglumat ulgamlary kafedrasy

Kafedrada “Sanly tehnologiyalaryň esasynda ýerli informasion-telekommunikasion ulgamlary döretmegiň usulyýetini işläp taýýarlamak” atly ylmy barlag iş alnyp barylýar.

Ylmy işiň derwaýyslygy:Täze torlaryň taslanmagynyň we gurluşygynyň tizligini çaltlaşdyrmak, bar bolanlaryň infrastrukturasyny kämilleşdirmek, torlara hyzmat etmek hilini ýokarlandyrmak aragatnaşyk kärhanalarynyň köpüsi üçin ileri tutulýan meselelerdir. Bu meseleleri çözmek üçin ýerli we sebitara derejeleriň isleglerini kanagatlandyrmak üçin ýeterlik çeýe we masştabirlenýän köp mukdarda sebitleýin paýlanan birmeňzeş maglumatlar bilen işläp bilýän gural gerek. Meseleleri çözmegiň nusgawy mysaly, operasiýa goldaw ulgamlarynyň (OGU) synpynyň dürli modully çözgütleri bolup durýar. Olara esaslanyp, esasy wezipe bar bolan torlary dolandyrmakdan ybarat toplumlaýyn maglumat ulgamlary döredilýär. Maglumat we telekommunikasiýa ulgamlary (MTU) - aragatnaşyk kärhanasynyň telekommunikasiýa infrastrukturasyny taslamak, gurmak, gözegçilik we dolandyrmak meselelerini çözmek üçin ulanylýan enjam we programma üpjünçiliginiň gurallary. Telekommunikasiýa tehnologiýalarynyň ösüş depgini uly we bu pudagyň ýaşdygy sebäpli MTU elementleriniň ornaşdyrylmagy bulam-bujar. Aragatnaşyk kärhanalary häzirki meseleleri çözmek üçin aýratyn modullary durmuşa geçirmegi makul bilýärler. Netijede, operator çylşyrymly ulgamy däl-de, biri-biri bilen täsir etmeýän aýratyn modullaryň toplumyny alýar. Şeýle hem, bu çözgütleriň köpüsinde, aragatnaşyk elementleriniň sebitleýin paýlanyşy ýaly telekommunikasiýa ulgamlary üçin şeýle möhüm faktor göz öňünde tutulmaýar. Şonuň üçin geoinformasiýa tehnologiýalaryna esaslanýan ulgamlar gözleg üçin aýratyn gyzyklanma döredýär. Bu çemeleşme, maglumat we telekommunikasiýa ulgamlarynyň işlemegi üçin materialyň giňişleýin salgylanmasy we olary häsiýetlendirýän köp sanly maglumat maglumatlary bolmagy sebäpli uly meşhurlyga eýe boldy. Geçirilen gözlegler, belli bir aragatnaşyk kärhanasynyň aýratynlyklaryny göz öňünde tutup, zerur funksional mümkinçiliklere eýe bolan GIU tehnologiýalaryna esaslanýan MTU-ny taslama edip we gurup boljakdygyny anyk kesgitlän metodologiýanyň ýokdugyny görkezdi. Şeýlelik bilen, GIU tehnologiýalaryna esaslanýan maglumat we telekommunikasiýa ulgamyny gurmagyň umumy usulyýetini ösdürmek möhümdir.

Türkmenistanda 2019-2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň Konsepsiýasyna laýyklykda ýurdumyzyň ähli  ýokary okuw jaýlarynda okuw prosessiniň sanly ulgama geçmegi wajyp meseleleriň biri bolup durýar.  Kafedrada sanly tehnologiýalar babatda alnyp barylýan ylmy-barlag işleriniň netijelerini okadylýan dersler boýunça okuw maksatnamalaryny  häzirki zaman tehnologiýalary bilen kämilleşdirmek meýilleşdirilýär. Dünýäde häzirki zaman hem-de geljekde döredilmegi meýilleşdirilýän bilim ulgamy üçin sanly tehnologiýasynyň çözgütlerini seljermegiň esasynda Türkmenistanyň ýokary okuw bilim ulgamynda okuw prosessini guramagyň sanly tehnologiýasyny işläp düzmek meýilleşdirilýär.

Kafedranyň mugallymlary tarapyndan “Maglumatlary işlemegiň amaly ulgamlary”, “Informasion torlar we telekommunikasiýalar”, “Logistikada maglumat ulgamlary we tehnologiýalary” ýaly kitaplar taýýarlanyldy. Ondan başga-da “Türkmen alabaýy halkymyzyň guwanjy”, “Welaýatlardan habarlar”, “Tor operasion ulgamlarynyň goraglylygyny we ygtybarlylygyny üpjün etmekligiň wajyplylygynyň beýany”, “Türkmen milli amaly-haşam sungatynyň meselelerine häzirki zaman informasion tehnologiýalary ornaşdyrmak” atly temalar boýunça makalalary yzygiderli taýýarlaýarlar.

Ähli hukuklary goralan.